Eerder schreef ik in deze weblog dat het draait om pi en om de vrijwillige molenaar. Natuurlijk is dat maar een stukje van de waarheid. Eigenlijk draait het om de geschiedenis van de molen en van de inwoners van Sumar. Het draait om historisch besef ten aanzien van eerdere generaties in en om Sumar, die industriële monumenten vervaardigden om te voorzien in hun levensonderhoud. Monumenten zoals molens, historische gebouwen en standbeelden geven ons enig inzicht in vroegere tijden, ongeacht of die vroegere tijden in onze huidige beleving meer of minder fraai waren. Monumenten verdienen het om behouden te worden voor toekomstige generaties, om de geschiedenis door te geven.
De Gemeente Tytsjerksteradiel, eigenaar van de molen, is zich hier gelukkig van bewust en investeert regelmatig in het onderhoud van De Hoop, één van de ca. 1.200 molens die nog bestaan in Nederland.
Ooit, omstreeks het jaar 1700, stonden er zo’n 12.000 molens in Nederland te draaien. Door het droogmalen van polders werd het bebouwbare landoppervlakte vergroot. Door migratie van bevolkingsgroepen uit zuid Europa naar de welvarende Nederlanden was er steeds meer capaciteit nodig aan koren- en zaagmolens, om maar eens twee verschillende industriemolens te noemen. De magen van de groeiende bevolking moesten worden gevuld. De zeemacht en de VOC hadden hout nodig om hun bestand aan schepen op peil te houden en te vergroten. Ook voor huisvesting en bedrijven was heel veel zaagcapaciteit nodig.
Na de Gouden Eeuw ging het langzaam bergafwaarts met het aantal molens, en de opkomst van het stoomtijdperk in de loop van de 19de eeuw vormde feitelijk de genadeslag voor veel wind-aangedreven molens. De toenmalige duurzame industrie met windmolens werd de nek omgedraaid, de productiviteit moest omhoog, en dat was niet realiseerbaar met ouderwetse weersafhankelijke werktuigen.
Ondanks de opkomst van stoomwerktuigen werd er in Sumar nog een molen geplaatst in 1867, waarmee tot 1947 door beroepsmolenaar Anne van de Wal is gemalen. In de stenen onderbouw van de molen is een steen met dit jaartal aangebracht. Het jaartal 1874 in de gietijzeren bovenas duidt erop, dat er later (misschien na de brand van 1882) een andere as in de molen is geplaatst. Volgens overlevering zou de houten bovenbouw van de molen oorspronkelijk in Kootstertille hebben gestaan en vandaar naar Sumar zijn overgeplaatst.
Hoe dan ook, wij gaan uit van het jaartal 1867 in de onderbouw. En dat betekent dat de molen dit jaar 150 jaar bestaat. Een jubileum dus, en dat feest vieren we op zaterdag 7 oktober aanstaande, ijs en weder dienende. Voor het feestprogramma klik hier.
Meer informatie over Korenmolen De Hoop is te vinden in het boekje “’De Hoop’, De laatste industriemolen in Tytsjerksteradiel, dat gemaakt is door oud molenaar Kees Spithost. Het boekje is te koop op de molen, ook op zaterdag 7 oktober a.s.
